زعفران گیاه با ارزشی است که بیش از نود و پنج درصد نیاز بازار های جهانی آن از طریق ایران تامین می گردد. کیفیت زعفران ایرانی تا حدی است که صادرات گسترده آن طی سال های اخیر، توجه خریداران و صادرکنندگان را به خود معطوف داشته است. زعفران صادراتی ایران از محبوب ترین زعفران ها در سراسر جهان است. در ادامه به چند نوع از زعفران صادراتی کشورمان اشاره ای خواهیم داشت.
برداشت انواع زعفران در مناطق شمال شرقی ایران (خراسان) به صورت سنتی انجام می گیرد. در میان یونانیان این باور وجود دارد که زعفران برای نخستین بار در اقلیم یونان پرورش یافته، اما این باور نادرست است و امروزه ایران بزرگ ترین تولیدکننده انواع زعفران صادراتی مرغوب و درجه یک در جهان به شمار می رود. انواع زعفران عبارت اند از :
- زعفران نگین
- زعفران پوشال
- زعفران سرگل
- زعفران دسته
زعفران نگین
نگین از انواع زعفران صادراتی درجه یک و مرغوب به شمار می آید که دارای سه نمونه کیفی درجه یک (سوپر نگین)، نگین و شبه نگین است. زعفران سه شاخه ای نگین با دارا بودن کیفیت منحصر به فرد از اصلی ترین محصولات صادراتی ایران شناخته می شود.
این نوع از زعفران دارای رشته هایی بلند بوده و فاقد هر گونه پیچ و تابی است که همین امر آن را در لیست محصولات درجه یک صادراتی قرار می دهد. زعفران نگین دارای طول کلاله بلند تری است که این نکته از ویژگی های اصلی برای شناخت زعفران درجه یک به شمار می رود.
زعفران پوشال
زعفران پوشال از دیگر انواع زعفران مرغوب تولید شده در خراسان است. این نوع از زعفران به جهت دارا بودن یک رشته کامل (رشته کامل زعفران) از بهترین محصولات برای صادرات به شمار می آید. زعفران صادراتی پوشال اصل با توجه به شکل ظاهری، به سادگی قابل تشخیص است.
این امر موجب شده تا مصرف این نوع از زعفران به شکل گسترده در حوزه های مختلف امکان پذیر گردد.
زعفران سرگل
زعفران سرگل از جمله باکیفیت ترین انواع زعفران تولید شده در ایران است. این نوع از زعفران با توجه به عیار رنگ دهی (بهترین عیار رنگ دهی ۲۷۰ است) درجه بندی می گردد. تفاوت کیفیت زعفران سرگل، وابسته به عیار رنگ دهی آن است.
زعفران سرگل یا سرگل زعفران به عنوان یکی از محصولات ممتاز خراسان در بازار های ایران و بسیاری از کشور های منطقه عرضه می گردد. جداسازی بخش های سفید گیاه زعفران و بسته بندی بخش خالص این گیاه، موجب تمایز کیفیتی محسوس زعفران سرگل (زعفران ممتاز) می گردد. یکی دیگر از انواع زعفران صادراتی، زعفران سرگل است.
زعفران دسته
در صورتی که بخواهیم انواع زعفران مرغوب را معرفی کنیم، باید به زعفران دسته نیز اشاره ای داشته باشیم. این نوع از زعفران که با نام زعفران دسته ای نیز عرضه می گردد، از کلاله و خامه تشکیل شده است.
عیار رنگ دهی زعفران دسته حداکثر ۱۵۰ است. همین امر موجب می شود تا این زعفران با ۴ نوع کیفی در بازار های ایران و جهان عرضه شود. دسته بندی این طلایِ سرخ توسط بانوان انجام می گیرد و این امر علت اصلی نامگذاری دخترپیچ برای زعفران دسته است.
